Witam serdecznie.
Zapraszam do testu 20 najpopularniejszych past termo-przewodzących dostępnych do kupienia w Polsce. Pasty do testu zakupiłem na swój koszt, więc nie jest to test sponsorowany!
Uprzedzając Wasze pytania, informuję, że z racji, iż nikt mi nie wysłał żadnej pasty za darmo na testy, to w teście nie ma wszystkich dostępnych past na rynku. Tyle, na ile było mnie stać, to zakupiłem. Także miejcie to proszę na uwadze.
Spis treści:
- Dane techniczne past ze stron producentów
- Platforma testowa
- Testy past po 1 dniu od nałożenia
- Testy past po 6-7 dniu od nałożenia
- Podsumowanie
1) Dane techniczne past ze stron producentów
- https://www.aab.com.pl/product-pol-746-AAB-Cooling-Thermal-Grease-3-3-5g.html
- https://www.aab.com.pl/product-pol-1124-AAB-Cooling-Thermal-Grease-4-3-5g.html
- https://www.arctic.ac/eu_en/mx-2.html
- https://www.bequiet.com/pl/accessories/369
- http://www.coolermaster.com/product/Lines/thermal-compound/
- http://www.cryorig.com/cp.php
- http://gelidsolutions.com/product-category/thermal-solutions/thermal-compound/
- http://thermal-grizzly.com/produkte
- https://noctua.at/en/products/thermal-grease/nt-h1
- http://www.prolimatech.com/en/products/detail.asp?id=1582&page=1
- http://www.revoltec.com/en/download
- https://www.silentiumpc.com/pactum-pt-2-4g/
- https://www.zalman.com/na/contents/products/view.html?no=406
- http://www.arcticsilver.com/cmq2.html
2) Platforma testowa
- procesor: Intel i7-6700K – OC do 4,8 Ghz przy 1,380V – nieskalpowany
- pasta termoprzewodząca: przedstawione w teście
- chłodzenie procesora: NZXT Kraken X61
- płyta główna: MSI Z270 MPower Gaming Titanium
- pamięć RAM: Adata XPG Dazzle DDR4 3000 MHz 2x8GB CL16 – OC do 3600 MHz CL19-19-19-39
- karta graficzna: Asus GTX 1080Ti Strix
- zasilacz: Corsair RM850X
- dysk SSD: Samsung SSD 960 EVO M.2 500 GB
- dysk HDD: Seagate Barracuda 4TB
- obudowa: Thermaltake Core P5 Green Edition
Sposób nakładania pasty na procesor
Nie ma znaczenia sposób w jaki nakładacie pastę na CPU, ponieważ różnice jakie z tego tytułu wynikają są marginalne (w granicach błędu pomiarowego, czyli 0,5 C lub ok 1 C) jak pokazują dostępne w internecie testy. Kto nie wierzy na słowo, to proszę sobie wpisać np. na yt: jak nakładać pastę na procesor
Przy nakładaniu pasty bardzo ważne jest, aby pasta termo była równomiernie rozprowadzona po całej powierzchni IHSA – i tak wygląda cała filozofia w tej kwestii.
3) Test past – 1 dzień po nałożeniu na procesor
Aby testy były porównywalne, należy przy każdej paście użyć tego samego sprzętu, tej samej temperatury otoczenia oraz tych samych wersji poszczególnych programów – chyba, że nowsza wersja danego programu wskazuje to samo co starsza.
W moim przypadku wszystkie te aspekty zostały zachowane, a temperatura otoczenia podczas testów wynosiła 20-21 C. Do zmywania past z procesora używam środka Arctic Silver ArctiClean.
Poniżej prezentuję bohaterów tego testu:
- AAB Thermal Grease 3
- AAB Thermal Grease 4
- Arctic Ceramique 2
- Arctic MX-2
- Arctic MX-4
- Arctic Silver 5
- Be Quiet DC1
- Cooler Master Essential E1 IC
- Cooler MasterGel
- Cooler Master HTK-002-U1GP
- Cryorig CRCP15
- Gelid GC-Extreme
- Grizzly Aeronaut
- Grizzly Kryonaut
- Nano Grease Titan
- Noctua NT-H1
- Prolimatech PK-3
- Revoltec Thermal Grease Diamond
- SilentiumPC Pactum PT-2
- Zalman (ZM-STG2)
AAB Thermal Grease 3 – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
AAB Thermal Grease 4 – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cooler Master Essential E1 IC- 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cooler Master HTK-002-U1GP – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Revoltec Thermal Grease Diamond – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
SilentiumPC Pactum PT-2 – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Zalman Super Thremal Grease 2 (ZM-STG2) – 1 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Widzicie z testu, że różnice w temperaturach między pierwszymi 10 pastami w teście są niewielkie, bo wynoszą zaledwie 2-3 C. Jako błąd pomiarowy należy przyjąć +/- 1 C. Poza tym obyło się raczej bez niespodzianek (wyjątkiem jest obecność TG4 i TG3), gdyż najlepszymi pastami pod względem wydajności w odprowadzaniu/przewodzenia ciepła jest:
- Gelid GC-Extreme
- AAB Cooling TG4
- Grizzly Kryonaut
- Noctua NT-H1
- AAB Cooling TG3
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
4) Test past: 6-7 dzień po nałożeniu na procesor
Po ok 6-7 dniach od nałożenia pasty na procesor, pasta teoretycznie uzyskuje swoje optymalne własności, choć zdarzają się wyjątki, gdzie niektóre pasty zaraz po nałożeniu na IHSa, uzyskują swoje optimum, a im dłużej użytkujemy, tym wyniki są nieco gorsze. Zresztą sami zobaczycie.
AAB Thermal Grease 3: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
AAB Thermal Grease 4: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Arctic Ceramique 2: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Arctic MX-2: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Arctic MX-4: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Arctic Silver 5: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Bequiet DC1: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cooler Master Essential E1 IC: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cooler Master Gel: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cooler Master HTK-002-U1GP: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Cryoring CP15: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Gelid GC-Extreme: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Grizzly Aeronaut: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Grizzly Kryonaut: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Noctua NT-H1: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Prolimatech PK-3: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Revoltec Thermal Grease Diamond: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
SilentiumPC Pactum PT-2: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Zalman Super Thremal Grease 2: 6-7 dzień
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
5) Podsumowanie
W celu powiększenia screena, proszę kliknąć prawym myszki (PPM) na fotce i wybrać otwórz grafikę w nowej karcie.
Po wygrzaniu wszystkich past wyniki uległy małej zmianie. Różnica w temperaturach między pastami zaraz po nałożeniu vs po 6-7 dniach użytkowania są niewielkie, gdyż wynoszą przeważnie 1-4C. Także ten fakt wiele wyjaśnia.
Z pierwszej piątki wyleciało jedynie AAB TG3, bo spadło na 7 miejsce. Natomiast reszta past pozostała bez zmian. Jak widzicie różnice w temperaturach między pierwszą ósemką past są niewielkie, bo wynoszą zaledwie 2-3 C. Z kolei różnice w temp między pastą nr 9 a nr 18 wynoszą 4-5 C. Zdecydowanie najgorzej w teście wypadła pasta Zalman STG2 i nie wiele lepiej Arctic Silver 5.
Co ciekawe, wysokość współczynnika przewodności ciepła wcale nie gwarantuje nam, że dana pasta będzie to ciepło odprowadzała najlepiej. Dobrym przykładem w tej kwestii są pasty: Grizzly Kryonaut 12,5 W/mK, Cooler Matser MasterGel 11 W/mK, czy Prolimatech PK-3 Nano Aluminium 11,2 W/mK, które to pod względem odprowadzania/przewodzenia ciepła z procesora, REALNIE nie wygrywają znacząco względem past o współczynniku termicznym wynoszącym 7-8,5 W/mK!
23 komentarze
Sławek · 24/06/2018 o 15:04
Wow! Ale dokładny i rzetelny test. Pomógł mi w wybraniu pasty. Dzięki wielkie. Mam jeszcze pytanie, nie wiesz może jak długo pasta może leżeć w strzykawce bez utraty swoich właściwości? Mam MX-2 w szufladzie którą kupiłem jakieś 5 lat temu i nie wiem czy mogę jej użyć.
Patryk Lasak · 26/06/2018 o 16:33
Ciesze się, że test Ci pomógł. Z tego co wiem, to do 3 lat większość past może leżeć i nie traci swoich właściwości. W razie dalszych pytań, pisz na mojego maila: miecz258c@gmail.com
KB · 04/07/2018 o 13:25
MX2 ponoć może wytrzymać do 8 lat po nałożeniu, w tubce raczej nic nie powiino jej się stać
Maciek · 17/11/2018 o 00:11
Świetny test. Dzięki.
Patryk Lasak · 18/11/2018 o 09:01
Dzięki za miłe słowa. Pozdrawiam
Ma-kum-ba · 03/10/2019 o 17:35
Dzięki za świetny test. Cena Arctic Silver Ceramique 2 jest zawyżona: opakowanie 25g kosztuje około 30-35 zł, co daje cenę ok. 1,20-1,40 zł/g a więc za 4 g: 4,80-5,60 zł, a nie: 13-15zł, zaś sama pasta ląduje po kilkudniowym wygrzaniu na wysokim 6. miejscu (wg mnie to właściwie na piątym – patrząc na maksymalne temperatury) pod względem wydajności. Absolutny wymiatacz i bezdyskusyjny zwycięzca w kategorii wydajność/cena.
Patryk Lasak · 30/10/2019 o 17:36
Również dziękuję za miłe słowa. Co do ceny Arctic Silver Ceramique 2, to zależy od sklepu i od sytuacji na rynku – ceny stale się zmieniają ? W każdym razie Ceramique 2 bardzo dobrą pastą się okazała. Pozdrawiam serdecznie
iwanme · 19/11/2018 o 13:11
Niestety sporą wadą tego testu jest to, że procesor jest bez delida. Wpływ past jest niewielki ze względu na to, że i tak pod spodem CPU gotuje się we własnym Intelowskim glucie i spłaszcza wyniki.
Najpierw powinno się na rdzeń nałożyć ciekły metal, potem IHS i wtedy można testować pasty.
Bo potem wychodzą takie różnice że pasty średnie (Aeronaut, TG4) wychodzą lepiej niż najlepsze (Kryonaut) itp. Szkoda bo widać, że dużo pracy było poświęcone.
Patryk Lasak · 26/11/2018 o 17:34
Rozumiem. Już kilka osób mi pisało taki komentarz jak Twój. Wobec tego będę chciał powtórzyć ten test, bo mam oskalpowany procesor, tyle, że inny model, ale to bez znaczenia. Większość past mam z tamtego testu – tylko 2-3 sztuki dokupię. Także za jakieś 3 miechy test powinien być gotowy 😉
Bartek · 13/08/2019 o 19:09
Szkoda, że nie udało się powtórzyć testu. 🙂
Patryk Lasak · 25/08/2019 o 13:55
Co masz konkretnie na myśli?
ch3mn3y · 28/08/2019 o 15:19
Pewnie nie może znaleźć ponowionych testów i uznał, że takowych nie było.
Patryk Lasak · 01/09/2019 o 16:13
Pewnie tak ?
Andre · 14/10/2020 o 08:57
Przestańcie wszędzie tego Grizzly reklamować. Nic specjalnego w tej paście nie ma co usprawiedliwiało by jej cenę.
Patryk Lasak · 17/10/2020 o 09:11
Ja nie reklamuję Grizzly, tylko zrobiłem obiektywny test, a wyniki wyszły, jakie wyszły! Jak tego nie rozumiesz, to przykro mi. Pozdrawiam
Damian Dabek · 11/02/2019 o 20:12
Super test. Pozdrawiam.
Patryk Lasak · 14/02/2019 o 07:24
Dzięki bardzo za miłe słowa. Pozdrawiam serdecznie
Grzegorz · 14/03/2019 o 13:03
Dla potomności, ostrzegam przed mx2. Na procesor to pies drapał, bo powinien zwolnić, ale nie nakładajcie tego np na chipset. Ja tak swój usmarzyłem, razem z płytą i procesorem.
Pasta niewiarygodnie szybko zasycha na kamień, nie wytrzyma pół roku.
Pisałem ten komentarz na stronach popularnych sklepów, ale nigdzie nie przeszedł moderacji, wiec uważajcie na bezstronność opini. Pozdrawiam.
Ps. pasta dobra do testów, gdy wiemy, że za tydzień będziemy ją wymieniać
Patryk Lasak · 31/03/2019 o 14:32
Dzięki za info. U mnie była tydzień i już pierwsze efekty lekkiego wysychania były widoczne. Czyli pewnie z 2 tygodnie i pasta nadaje się do wymiany. Pozdrawiam
wiercipięta · 13/06/2019 o 10:10
Nasuwa mi się pytanie czy przy podwyższonej temperaturze pasty zaczynają “płynąć”, bo jeżeli tak to podawanie samego współczynnika przewodzenia nie ma sensu bo w tej sytuacji główny mechanizm przenoszenia ciepła to prądy konwekcyjne wynikające z gradientu temperatury no i oczywiście lepkość kinematyczna bo wpływa na mieszanie wewnątrz cieczy. Kolejna sprawa to zależność współczynnika wnikania od temperatury o czym brak informacji
Patryk Lasak · 13/06/2019 o 14:55
Ciekawe pytanie – dzięki za nie. Wydaje mi się, że nie płyną, choć pewnie nieco zmieniają swoją strukturę przy wysokiej temperaturze. Inaczej byś miał oblepiony cały socket naokoło na płycie głównej, a tak nie jest. Pozdrawiam
Fizyk · 15/08/2021 o 12:54
Te pasty już są płynne, bo inaczej nie można by ich nałożyć. Wraz ze wzrostem temperatury może co najwyżej maleć ich lepkość. Tak więc zjawisko konwekcji występuje w nich niezależnie od temperatury. Roztrząsanie, jaki ma udział w transporcie ciepła przy tak cienkich warstwach jest przysłowiowym “rzeźbieniem w g…” A podane przez producentów współczynniki przewodzenia są po pierwsze mocno orientacyjne, a po drugie, zapewne są to jedynie dostępne parametry.
Ktoś tu się chyba chciał popisać wiedzą, która akurat w tym teście jest zbędna, bo jego celem nie było uwiarygadnianie danych podanych przez producentów, ale weryfikacja, która pasta dobrze się sprawdza w praktyce. A skoro producenci podają współczynnik przewodzenia, bo cyferki zawsze robią wrażenie na klientach, to autor testu też je podał. Z bardzo słusznym wnioskiem, że tymi cyferkami nie należy się za mocno przejmować. 🙂
Patryk Lasak · 21/08/2021 o 07:27
Dobrze to ująłeś – Szcunek! Pozdrawiam serdecznie